Aiet(-de-Cyrillo)
Allium cyrilli
Amaryllidaceae Alliaceae
Nom en français : Ail de Cyrillo.
Descripcioun :L'aiet-de-Cyrillo se pòu vèire dins d'ùni champ, meissoun e ermas de nòsti relarg de basso e auto Prouvènço. Fai uno grosso enflourejado emé de flour blanco (raramen roujo) qu'an de tepalo en pouncho ; l'óuviero èi pulèu grosso. Nous vèn dóu levant de la Mieterrano (Grèço, Turquìo, Apulìo...).
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquest aiet. Sèmblo pas manja dins si païs d'óurigino. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 9 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mai
Liò : Champ
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino estnoumediterano-Est
Ref. sc. : Allium cyrilli Ten., 1829
Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson